Λίβινγκ Θίατερ

(Living Theatre = ζωντανό θέατρο). Πρωτοποριακό θεατρικό κίνημα και θίασος των ΗΠΑ. Δημιουργήθηκε το 1951 από τη σκηνοθέτη Τζούντιθ Μαλίνα και τον συγγραφέα Τζούλιαν Μπεκ, με την προγραμματική υποχρέωση να αντιμετωπίσει το θέμα της ζωής και του θανάτου από την οπτική γωνία κάθε ατόμου και να εναντιωθεί σε κάθε αρχή και σε κάθε μαζική ιδεολογία. Αρχικά, το Λ.Θ. ξεκίνησε με έργα κλασικής δομής: Παιδικά παιχνίδια του Πoλ Γκούντμαν, Γυναικείες φωνές της Γερτρούδης Στάιν, Αυτός που λέει ναι κι αυτός που λέει όχι του Μπέρτολντ Μπρεχτ, Ο διάλογος του μανεκέν και του νεαρού του Φ.Γ. Λόρκα. Αργότερα, το Λ.Θ. απομακρύνθηκε από την ακαδημαϊκή παράδοση, διακηρύσσοντας ότι σκοπός του είναι «όχι η μίμηση της ζωής, αλλά η ίδια η ζωή» και επιδόθηκε σε τολμηρούς νεωτερισμούς σε ό,τι αφορούσε τη σκηνική μορφή. Με τα έργα του Πολ Γκούντμαν (Faustina και The young disciple) άρχισε να διαφαίνεται ένας αναρχικός προσανατολισμός, που συνεχίστηκε με έργα κυρίως των Τζάκσον Μακλόου, Έζρα Πάουντ, Τζακ Γκέλμπερ κ.ά. Η εκλογή των έργων έγινε πιο αυστηρή και ανταποκρινόταν καλύτερα στον θεωρητικό σκοπό του Λ.Θ. «Πιστεύουμε σε ένα θέατρο που θα είναι τόπος έντονης, μισοονειρικής, μισοτελετουργικής εμπειρίας, κατά την πορεία της οποίας ο θεατής θα φτάνει σε μύχια κατανόηση του εαυτού του, προχωρώντας πέρα από το συνειδητό και το ασυνείδητο, μέχρι την κατανόηση της φύσης των πραγμάτων». Το νεωτεριστικό Λ.Θ. σημείωσε στην πορεία του αρκετές επιτυχίες (1959-63), αλλά και αποτυχίες, τόσο οικονομικές (που το ανάγκασαν να εγκαταλείψει την Αμερική) όσο και καλλιτεχνικές (αγανάκτηση του κοινού και επεισόδια, που το υποχρέωσαν να αποχωρήσει από το φεστιβάλ της Αβινιόν του 1968 κλπ.). Το 1984 το Λ.Θ. επέστρεψε στις ΗΠΑ και συνεχίζει ακόμη και σήμερα την πορεία του. Το Λ.Θ. απαρνήθηκε όχι μόνο τον σκηνικό ρεαλισμό, αλλά και τα ίδια τα θεατρικά κείμενα και ξεκίνησε τον σκηνικό αυτοσχεδιασμό (Μυστήρια και μικρά έργα, Παρίσι, 1964), διακηρύσσοντας ότι σκοπός του είναι να επηρεάσει τον θεατή έως το σημείο να απελευθερωθεί από τις πνευματικές, ηθικές, πολιτικές και σεξουαλικές δεσμεύσεις. Οι δημιουργοί του ευελπιστούσαν πως το αποτέλεσμα της θεατρικής εμπειρίας που προσφέρει θα είναι να εγκαταλείψουν οι άνθρωποι την κοινωνία μέσα στην οποία ζουν, εξοστρακίζοντας όλες τις αξίες της και δημιουργώντας μία νέα κοινωνία. Στο Λ.Θ., ο αυθόρμητος αυτοσχεδιασμός ως τεχνική ερμηνείας και η αναζήτηση αυθορμητισμού εκ μέρους των ηθοποιών, η λιτότητα της σκηνοθεσίας που θυμίζει το θέατρο της φτώχειας του Γκροτόφσκι (ανυπαρξία εξαρτημάτων, φτωχός φωτισμός, χωρίς ενδυμασίες), η σημασία της εκφραστικότητας του σώματος και των ψυχοφυσικών ασκήσεων, η προτίμηση της κραυγής από τη λέξη, όλα αυτά συμβάλλουν στο να μεταβάλλεται η παράσταση σε μια σειρά τελετουργιών.